Οι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στο ήπαρ είναι συνήθως ασυμπτωματικοί και ανευρίσκονται τυχαία σε απεικονιστικό έλεγχο (υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία) που γίνεται για άλλο λόγο (πχ για τον έλεγχο πιθανής χολολιθίασης).

Ποιοι είναι οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι του ήπατος;

 Οι πιο συχνοί καλοήθεις όγκοι του ήπατος περιλαμβάνουν τα αιμαγγειώματα, τα αδενώματα και την εστιακή οζώδη υπερπλασία.

Αιμαγγείωμα

Τα αιμαγγειώματα αποτελούν την πιο συχνή καλοήθη εστιακή βλάβη του ήπατος. Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες και είναι συνήθως ασυμπτωματικά, εκτός εάν το μέγεθός τους υπερβαίνει τα 5cm. Τα συμπτώματα που παρατηρούνται σε αυτή την περίπτωση είναι πόνος, ανορεξία, ναυτία και αίσθημα πρώιμης πλήρωσης (το αίσθημα ότι γεμίζει το στομάχι με τη λήψη μικρής ποσότητας τροφής).

Η χειρουργική αντιμετώπιση των αιμαγγειωμάτων με τη διενέργεια λαπαροσκοπικής ηπατεκτομής συνιστάται:

• όταν προκαλούνται επίμονα συμπτώματα
• όταν το μέγεθος του όγκου είναι μεγάλο
• όταν υπάρχει κίνδυνος ρήξης και αιμορραγίας (ή συμβεί κάποια από τις επιπλοκές αυτές)
• σε περίπτωση θρόμβωσης, ασβεστοποίησης ή ίνωσης

Για τους καλοήθεις αυτούς όγκους που δεν επιβάλλεται για οποιοδήποτε λόγο να αφαιρεθούν χειρουργικά, χρειάζεται παρακολούθηση με τακτικό απεικονιστικό έλεγχο (συνηθέστερα με υπερηχογράφημα).

Εστιακή Οζώδης Υπερπλασία (Fnh)

Η εστιακή οζώδης υπερπλασία εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (20-50 ετών) και είναι μονήρης στο 75% – 80% των περιπτώσεων. Είναι συνήθως ασυμπτωματική και αποτελεί τυχαίο εύρημα απεικονιστικού ελέγχου.

Η διαγνωστική προσέγγιση στρέφεται προς τον αποκλεισμό άλλου όγκου του ήπατος (ηπατοκυτταρικό αδένωμα, ινοπεταλιώδες ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα) αλλά και της μεταστατικής ηπατικής νόσου.  Στην περίπτωση της εστιακής οζώδους υπερπλασίας δεν υπάρχουν συνήθως ενοχλήσεις, η εξέταση της ηπατικής βιοχημείας και των καρκινικών δεικτών αποδεικνύεται φυσιολογική και δεν υπάρχει ιστορικό χρήσης αντισυλληπτικών.

Για την αντιμετώπιση της εστιακής οζώδους υπερπλασίας συνιστάται ηπατεκτομή μόνο σε περίπτωση ενοχλητικών συμπτωμάτων ή οποιασδήποτε επιπλοκής. Διαφορετικά αρκεί η απεικονιστική παρακολούθηση. Εξαίρεση αποτελεί μια ιδιαίτερη υποκατηγορία που ονομάζεται τηλαγγειεκτατική εστιακή οζώδης υπερπλασία, η οποία έχει τη βιολογική συμπεριφορά ηπατοκυτταρικού αδενώματος και χρήζουν χειρουργικής αφαίρεσης.

Ηπατοκυτταρικό Αδένωμα / Αδένωμα

Το ηπατοκυτταρικό αδένωμα εμφανίζεται συνηθέστερα σε γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτική αγωγή για περισσότερα από 5 έτη ή πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Σε ασθενείς με διαταραχές μεταβολισμού του γλυκαγόνου και σε άτομα που λαμβάνουν ανδρογόνα ή αναβολικά στεροειδή φάρμακα, μπορεί να εμφανιστούν πολλαπλά αδενώματα (αδενωμάτωση >10 αδενώματα).
Πρόκειται συνήθως για ασυπτωματική βλάβη, όμως σε ορισμένες περιπτώσεις (κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, της κύησης ή της λοχείας) μπορεί να επισυμβεί αυτόματη ρήξη και να παρατηρηθεί αιμορραγία. Επίσης, το αδένωμα του ήπατος έχει περίπου 5% πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής σε ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.

Λόγω των προαναφερθέντων κινδύνων, είναι προτιμότερο να γίνεται προφυλακτική εξαίρεση των αδενωμάτων. Όταν οι όγκοι αυτοί είναι ευμεγέθεις, συνιστάται να αντιμετωπίζονται ως δυνητικά κακοήθεις και να αφαιρούνται χειρουργικά, είτε με λαπαροσκοπική είτε με ανοιχτή ηπατεκτομή.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η εκτίμηση των ασθενών με οποιαδήποτε ηπατική βλάβη να γίνεται από τον εξειδικευμένο Χειρουργό Ήπατος- Χοληφόρων – Παγκρέατος, σε συνεργασία με ηπατολόγο και ογκολόγο, όποτε κρίνεται απαραίτητο, έτσι ώστε τόσο η διαγνωστική όσο και η θεραπευτική αντιμετώπιση να βασίζονται στις διεθνείς οδηγίες, να σχεδιάζονται και να διενεργούνται εξατομικευμένα με γνώμονα την ασφάλεια και το μέγιστο όφελος για τον ασθενή.