Περιτονίτιδα

Ποια είναι τα αίτια της περιτονίτιδας;

Eντός της περιτοναϊκής κοιλότητας (η οποία σχηματίζεται από το περίτονο και το σπλαχνικό πέταλο του περιτοναίου), υπό φυσιολογικές συνθήκες βρίσκεται μια μικρή ποσότητα ορώδους υγρού. Το περιτόναιο είναι υπεύθυνο να παράγει και να απορροφά το στείρο μικροοργανισμών περιτοναϊκό υγρό, διατηρώντας την ποσότητά του σχεδόν πάντα σταθερή , να περιορίζει τη διασπορά και να συμμετέχει στην απομάκρυνση των βακτηρίων από την περιτοναϊκή κοιλότητα, να  επιτρέπει μετανάστευση φλεγμονωδών κυττάρων προς την περιτοναϊκή κοιλότητα και να προστατεύει μηχανικά τα ενδοκοιλιακά όργανα.

Εάν, για οποιοδήποτε λόγο, υπάρξει ελεύθερη ροή χολής, εντερικού περιεχομένου, γαστρικού υγρού και περιεχομένου, αίματος ή μικροβίων εντός της κοιλιάς, τότε δημιουργείται φλεγμονώδης αντίδραση του περιτοναίου.

Ανάμεσα στα αίτια της περιτονίτιδας συμπεριλαμβάνονται:

• διάτρηση της σκωληκοειδούς απόφυσης
• διάτρηση του έλκους του στόμαχου ή του 12δακτύλου
• διάτρηση του εντέρου, π.χ. λόγω περίσφυξηςκήλης και νέκρωσης του εντέρου
• οξεία χολοκυστίτιδα
• ρήξη της χοληδόχου κύστης
• παγκρεατίτιδα
• οξεία απόφραξη του εντέρου – ειλεός
• αγγειακή εμβολή – θρόμβωση μεσεντερίων αγγείων
• διάτρηση Μεκελείου αποφύσεως
• οξεία εκκολπωματίτιδα
• ρήξη ή συστροφή ωοθήκης
• οξεία σαλπιγγίτιδα
• εξωμήτριος κύηση

Πως γίνεται η διάγνωση της περιτονίτιδαςς

Η διάγνωση της περιτονίτιδας γίνεται με τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και με την κλινική εξέταση του ασθενούς από έμπειρο ιατρό. Ακολουθεί ο απαραίτητος κλινικοεργαστηριακός, ο οποίος περιλαμβάνει γενική εξέταση αίματος, βιοχημικό έλεγχο, εξειδικευμένες εξετάσεις αίματος ανάλογα με την υποψία για την υποκείμενη νόσο, ακτινογραφία κοιλίας και θώρακος, υπέρηχο και αξονική τομογραφία κοιλίας. Σε κάποιες περιπτώσεις θα χρειαστεί ενδεχομένως να γίνει παρακέντηση ή περιτοναϊκή έκπλυση και εργαστηριακός έλεγχος του περιτοναϊκού υγρού.

Η διάγνωση της περιτονίτιδας θα πρέπει να τεθεί το συντομότερο δυνατό από την εμφάνιση των συμπτωμάτων, έτσι ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος για τη ζωή του ασθενούς.

Ποια είναι τα συμπτώματα της περιτονίτιδας;

Τα συμπτώματα και τα σημεία που είναι ενδεικτικά, αλλά όχι ειδικά, της περιτονίτιδας, είναι τα εξής:

• οξύς και έντονος πόνος που επιδεινώνεται με την κίνηση του ασθενούς,
• ταχυκαρδία,
• εφίδρωση,
• ζάλη,
• αδυναμία,
• ναυτία και έμετος
• διάταση κοιλίας,
• ευαισθησία στην ψηλάφηση της κοιλιάς
• αναστολή αερίων και κοπράνων
• υπόταση
• πυρετός,
• ρίγος

Ποια είναι η θεραπεία της περιτονίτιδας;

Η περιτονίτιδα είναι μια σοβαρή και επικίνδυνη ιατρική κατάσταση. Απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και άμεση νοσηλεία και αντιμετώπιση. Η θεραπεία της περιτονίτιδας είναι χειρουργική. Ο στόχος της χειρουργικής αντιμετώπισης είναι ο εντοπισμός και η αποκατάσταση της αιτίας, αν αυτό είναι δυνατό, αλλά και στον πλήρη καθαρισμό της περιτοναϊκής κοιλότητας, μεσω της έκπλυσης όλων των οργάνων και του καθαρισμού όλων των φλεγμονωδων στοιχείων και ψευδομεμβρανών που έχουν συσσωρευτεί στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Η επέμβαση που θα χρειαστεί να γίνει, καθορίζεται ανάλογα με το όργανο που νοσεί (πχ επείγουσα σκωληκοειδεκτομή, συρραφή διατρήσης έλκους, αφαίρεση μεκελείου αποφύσης, χολοκυστεκτομή, αποκατάσταση ειλεού του εντέρου, εκτομή του πάσχοντος τμήματος του εντέρου και αναστόμωση ή εκστόμωση με ειλεοστομία ή κολοστομία, παροχέτευση πυοσαλπίγγας κλπ.). Ακολούθως, γίνεται σύγκληση του χειρουργικού τραύματος, αφού τοποθετηθούν παροχετεύσεις στα σημεία που απαιτείται εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας, ώστε να μη δημιουργηθούν μετεγχειρητικές συλλογές ή αποστήματα.

Η θεραπεία της περιτονίτιδας περιλαμβάνει την ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών και υγρών, τη χορήγηση πλάσματος ή αίματος και τη λοιπή υποστηρικτική αγωγή, ανάλογα με τα αίτια, τα ευρήματα και την κλινική κατάσταση του ασθενούς.

Ποια είναι η πρόγνωση της περιτονίτιδας;

Η πρόγνωση περιτονίτιδας ποικίλλει και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Η προηγούμενη γενική κατάσταση αλλά και το υποκείμενο νόσημα του ασθενούς, η ταχύτητα της διάγνωσης και η θεραπευτική αντιμετώπιση έχουν πρωταρχικό και καθοριστικό ρόλο. Το ίδιο ισχύει και για την εμπειρία του χειρουργού που θα χειριστεί το περιστατικό. Εάν η περιτονίτιδα δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και ορθά, η περιτονίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότατες επιπλοκές όπως σηψαιμία, σηπτικό σοκ και θάνατο.