Χολολιθίαση (Πέτρες στη χολή)

Ποια είναι τα αίτια της Χολολιθίασης;

Τα ακριβή αίτια που οδηγούν στο σχηματισμό χολολίθων δεν έχουν ακόμα προσδιοριστεί. Ωστόσο, αποδίδεται σε περίσσεια χοληστερόλης ή χολερυθρίνης στη χοληδόχο κύστη, καθώς επίσης και σε αδυναμία της χοληδόχου κύστης να αδειάσει σωστά, με συνέπεια την υπερβολική συγκέντρωση χολής εντός αυτής.

Παράλληλα, η χολολιθίαση συνδέεται με ορισμένους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού χολολίθων, όπως:

• Το φύλο, καθώς η χολολιθίαση εμφανίζεται τρεις φορές συχνότερα στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες
• Το γήρας (οι πιθανότητες σχηματισμού χολολίθων αυξάνονται μετά την ηλικία των 40 ετών)
• Παχυσαρκία ή υπερβαρότητα και η αυξημένη συγκέντρωση χοληστερόλης που αυτή συνεπάγεται
• Διατροφή πλούσια σε λίπη και χαμηλή σε φυτικές ίνες
• Οικογενειακό ιστορικό
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Υπερλιπιδαιμία (αυξημένη χοληστερόλη και τριγλυκερίδια στο αίμα)
• Πολλαπλές κυήσεις
• Λήψη φαρμάκων που περιέχουν οιστρογόνα, όπως αντισυλληπτικά ή ορμονοθεραπεία
• Νόσος Crohn
• Κίρρωση του ήπατος, λοιμώξεις των χοληφόρων και αιματολογικές διαταραχές, που έχουν ως συνέπεια την υπερβολική έκκριση χολερυθρίνης από το ήπαρ.

Ποια είναι τα συμπτώματα της Χολολιθίασης;

Η χολολιθίαση δεν προκαλεί πάντα συμπτώματα. Αν, όμως, ένας χολόλιθος αποφράξει σε κάποιο σημείο τους διαύλους μέσω των οποίων η χολή διοχετεύεται στο έντερο, τότε είναι πιθανό να προκληθούν τα εξής συμπτώματα:

• Οξύ κοιλιακό άλγος
• Ναυτία και τάση προς έμετο
• Πυρετός
• Διαταραχές της πέψης
• Ίκτερος

Τα παραπάνω συμπτώματα είναι ενδεικτικά σοβαρής επιπλοκής της χολολιθίασης και σε περίπτωση εκδήλωσής τους οι ασθενείς πρέπει να αναζητούν άμεσα ιατρική βοήθεια.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της Χολολιθίασης;

Η πιο συνηθισμένη επιπλοκή της χολολιθίασης είναι η δημιουργία φλεγμονής στη χοληδόχο κύστη (χολοκυστίτιδα), η οποία συνοδεύεται από οξύ πόνο και πυρετό.

Αν ένας χολόλιθος αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο, τότε μπορεί να προκληθεί ίκτερος και μόλυνση του πόρου, ενώ αν αποφράξει τον παγκρεατικό πόρο, τότε υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας φλεγμονής στο πάγκρεας (παγκρεατίτιδα).

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, η χολολιθίαση συνδέεται με την εμφάνιση καρκίνου της χοληδόχου κύστης.

Πώς γίνεται η διάγνωση της Χολολιθίασης;

Η βασική απεικονιστική εξέταση επί υποψίας χολολιθίασης είναι το υπερηχογράφημα κοιλίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (EUS), το οποίο συμβάλλει στον εντοπισμό χολολίθων που διαφεύγουν του υπερηχογραφήματος κοιλίας.

Για πιο λεπτομερή απεικόνιση του χοληδόχου και του παγκρεατικού πόρου γίνεται χρήση της μαγνητικής χολαγγειοπαγκρεατογραφίας (MRCP) ή της ενδοσκοπικής παλίνδρομης χολαγγειοπαγκρεατογραφίας (ERCP).

Ο αιματολογικός έλεγχος συμβάλλει στη διάγνωση επιπλοκών, όπως ο ίκτερος και η παγκρεατίτιδα.

Πώς αντιμετωπίζεται η Χολολιθίαση;

Η θεραπεία της χολολιθίασης είναι χειρουργική και αφορά στην αφαίρεση της χοληδόχου κύστης με χολοκυστεκτομή. Η εν λόγω επέμβαση πραγματοποιείται σε ασθενείς που έχουν συμπτώματα, καθώς και προληπτικά σε ασυμπτωματικούς ασθενείς που είναι πάνω από 50 ετών και επιθυμούν να προλάβουν τυχόν επιπλοκές σε μεγαλύτερη ηλικία και με χειρότερη γενική κατάσταση υγείας.

Ανάλογα με τις ενδείξεις και τι είναι καλύτερο για έκαστο ασθενή, η χολοκυστεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο με συμβατικό, ανοικτό χειρουργείο όσο και ελάχιστα επεμβατικά, δηλαδή με λαπαροσκόπηση ή την εξέλιξη αυτής, τη ρομποτική χειρουργική.

Οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι δεν περιλαμβάνουν μεγάλες τομές. Αποτελούν τον πιο σύγχρονο και ασφαλή τρόπο αντιμετώπισης της χολολιθίασης, καθώς προσφέρουν μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως:

• Μικρότερη απώλεια αίματος και αποφυγή της ανάγκης για μετάγγιση
• Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
• Συντομότερη νοσηλεία
• Ταχύτερη ανάρρωση κι επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες
• Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα
• Μικρότερος κίνδυνος τραυματισμού γειτονικών δομών, όπως τα χοληφόρα, το ήπαρ και ο σπλήνας

Η ανοικτή επέμβαση προτιμάται κυρίως σε περιπτώσεις ασθενών που λόγω ανατομικών ή άλλων περιορισμών δεν επιτρέπεται να υποβληθούν σε κάποια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία.

Τι είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή;

Η λαπαραροσκοπική χολοκυστεκτομή πραγματοποιείται μέσα από 4 μικρές τομές που ανοίγονται στην κοιλιά, μέσω των οποίων εισάγεται το λαπαροσκόπιο και άλλα χειρουργικά εργαλεία. Στη συνέχεια, διοχετεύεται διοξείδιο του άνθρακα στην κοιλιά για να ανασηκωθεί το τοίχωμά της προς διευκόλυνση της επέμβασης. Κατά την επέμβαση, η χοληδόχος κύστη αφαιρείται, αφού πρώτα αποκλειστούν με χειρουργικά κλιπ τα χολαγγεία και οι αρτηρίες που οδηγούν σε αυτή.

Μετά την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, το διοξείδιο του άνθρακα αφήνεται να διαφύγει πριν συρραφούν ή κλείσουν οι τομές με ειδικά συρραπτικά.

Εάν η χοληδόχος κύστη είναι πολύ φλεγμονώδης, ενδέχεται να χρειαστείτε μετατροπή της επέμβασης σε «ανοικτή χολοκυστεκτομή», η οποία απαιτεί μεγαλύτερη τομή στο άνω μέρος της κοιλιάς.

Τι είναι η ρομποτική χολοκυστεκτομή;

Η ρομποτική χολοκυστεκτομή γίνεται όπως η λαπαροσκοπική αλλά με την υποβοήθηση ειδικού χειρουργικού ρομποτικού συστήματος. Ο χειρουργός βρίσκεται καθήμενος ενώπιον ειδικής κονσόλας υπολογιστή μέσω της οποίας κατευθύνει τους βραχίονες του ρομποτικού συστήματος. Η οθόνη που έχει μπροστά του επιτρέπει στο χειρουργό να βλέπει το χειρουργικό πεδίο σε πολύ μεγάλη ψηφιακή μεγέθυνση και με τρισδιάστατη απεικόνιση, όπως θα ήταν αν βρισκόταν μέσα στο σώμα του ασθενούς!

Υπό την καθοδήγηση του χειρουργού, οι ρομποτικοί βραχίονες εκτελούν κινήσεις με ακρίβεια, ευελιξία και σταθερότητα ανώτερη από οποιοδήποτε ανθρώπινο χέρι. Έτσι, ο χειρουργός μπορεί να έχει πρόσβαση ακόμα και στα πιο δυσπρόσιτα ανατομικά σημεία, κάτι που είναι τεχνικά δύσκολο στη συμβατική λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, διασφαλίζοντας τον ελάχιστο δυνατό τραυματισμό των παρακείμενων δομών.

Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς μια από τις πιο κοινές επιπλοκές της συμβατικής χολοκυστεκτομής, όταν δεν πραγματοποιείται από έμπειρους κι εξειδικευμένους χειρουργούς, είναι η αιμορραγία από τον τραυματισμό των πολλών αγγείων της περιοχής ή άλλων οργάνων.

Με τη ρομποτική χολοκυστεκτομή, ο κίνδυνος επιπλοκών από την επέμβαση ελαχιστοποιείται κι ο ασθενής αναρρώνει κι επιστρέφει στις καθημερινότητές του σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Τι πρόγνωση έχει η χολοκυστεκτομή;

Η χολοκυστεκτομή είναι μια κοινή κι ασφαλής επέμβαση που ωστόσο απαιτεί μεγάλη εμπειρία κι εξειδίκευση. Στα χέρια ενός έμπειρου χειρουργού, η επέμβαση έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και πολύ καλή πρόγνωση με χαμηλό ποσοστό υποτροπής. Ωστόσο, ένα μικρό ποσοστό των ασθενών ενδέχεται να αναπτύξουν νέους χολόλιθους στους χοληφόρους πόρους τους μέσα σε διάστημα μερικών ετών.