Γυναικολογική χειρουργική ογκολογία
Περιτοναϊκή καρκινωμάτωση. Πρόγνωση – Θεραπεία
Η περιτοναϊκή καρκινωμάτωση μπορεί να προέλθει σχεδόν από όλους τους κακοήθεις όγκους των οργάνων της κοιλίας και όχι μόνο. Αυτό συμβαίνει, γιατί αυτοί οι όγκοι μπορεί να εξαπλωθούν πέρα από το όργανο από το οποίο ξεκίνησαν, στο περιτόναιο το οποίο είναι ένας λεπτός υμένας που περιβάλλει το τοίχωμα και τα όργανα της κοιλιακής χώρας από την εσωτερική της πλευρά, σχηματίζοντας την περιτοναϊκή κοιλότητα.
Η περιτοναϊκή καρκινωμάτωση δημιουργείται όταν τα διάφορα καρκινικά κύτταρα φτάσουν στην επιφάνεια του περιτόναιου, ακολουθώντας τη ροή του περιτοναϊκού υγρού. Εκεί αναπτύσσουν περιτοναϊκές εμφυτεύσεις, δηλαδή, μεταστάσεις στην επιφάνεια του περιτοναίου.
Οι πιο συχνοί γυναικολογικοί όγκοι που συνδέονται με την εμφάνιση περιτοναϊκής καρκινωμάτωσης είναι αυτοί των ωοθηκών και του ενδομητρίου.
Η ενδεδειγμένη και σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση είναι ο συνδυασμός της κυτταρομειωτικής χειρουργικής και της υπέρθερμης διεγχειρητικής ενδοπεριτοναϊκής χημειοθεραπείας (HIPEC). Ο συνδυασμός αυτός έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με τη μεμονωμένη χορήγηση συστηματικής χημειοθεραπείας. Στην κυτταρομειωτική χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται εκτομή του τοιχωματικού περιτόναιου και των συνδέσμων του, έτσι ώστε να αφαιρεθούν όλες οι μακροσκοπικές εμφυτεύσεις, δηλαδή τα καρκινικά φορτία που είναι ορατά με γυμνό μάτι. Ακόμα, μπορεί να πραγματοποιηθεί και εκτομή σπλάγχνων (στομάχι, παχύ έντερο, σπλήνας, κ.α.), εάν αυτό κρίνεται αναγκαίο.
Μετά την κυτταρομειωτική χειρουργική επέμβαση, ο όγκος που είναι ορατός με γυμνό μάτι έχει αφαιρεθεί. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό να εξακολουθούν να παραμένουν μικροσκοπικά (μη ορατά) καρκινικά κύτταρα. Εάν αυτά δεν καταπολεμηθούν, θα οδηγήσουν με τον καιρό σε υποτροπή της νόσου. Για να μειωθεί αυτή η πιθανότητα, πραγματοποιείται η υπέρθερμη διεγχειρητική ενδοπεριτοναϊκή χημειοθεραπεία (HIPEC), η οποία περιγράφεται σε άλλη ενότητα.
Ο συνδυασμός αυτός της κυτταρομειωτικής χειρουργικής και της υπέρθερμης διεγχειρητικής ενδοπεριτοναϊκής χημειοθεραπείας προσφέρει σημαντικά αποτελέσματα στην αύξηση της επιβίωσης των ασθενών και σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να επιτύχει και την ίαση.
Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκά στην περιτοναϊκή καρκινωμάτωση λόγω υποτροπής του καρκίνου των ωοθηκών αλλά και λόγω καρκίνου του ενδομητρίου. Η περιτοναϊκή καρκινωμάτωση από πρωτοδιαγνωσθέν καρκίνωμα των ωοθηκών μπορεί επίσης να θεραπευτεί με την κυτταρομειωτική χειρουργική.
Ωστόσο, η συμπεριφορά και η πρόγνωση σε κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις είναι διαφορετική, με επιβιώσεις που κυμαίνονται από μερικούς μήνες ως πάνω από 10 έτη.
Οι παράγοντες που καθορίζουν την πρόγνωση σε μία τόσο ετερογενή ομάδα παθήσεων είναι πολλαπλοί. Οι κύριοι είναι οι κάτωθι:
- Πρωτοπαθής εστία του όγκου
- Ιστολογία του όγκου
- Εξωπεριτοναϊκή εντόπιση ή όχι
- Εντόπιση εξωπεριτοναϊκής νόσου
- Έκταση ενδοπεριτοναϊκής νόσου (PCI)
- Προηγούμενα χειρουργεία (PSS)
- Χημειοευαισθισία του όγκου
- Δυνατότητα διενέργειας κυτταρομειωτικής χειρουργικής
- Πλήρη ή μη αφαίρεση του όγκου (CC score)
Η περιτοναϊκή καρκινωμάτωση παραδοσιακά θεωρείται ως τελικό στάδιο των καρκίνων της κοιλιακής χώρας με μέση επιβίωση 6 μήνες το λιγότερο. Με την εξέλιξη των χημειοθεραπευτικών παραγόντων και την είσοδο της κυτταρομειωτικής χειρουργικής, η πρόγνωση της κατάστασης αυτής έχει αλλάξει άρδην ιδιαίτερα όσον αφορά σε περιτοναϊκή καρκινωμάτωση από όγκους των ωοθηκών.