Καρκίνος Παχέος Εντέρου

Εντόπιση καρκίνου του παχέος εντέρου

• 50% στο ορθοσιγμοειδές (20% σιγμοειδές, 30% ορθό)
• 25% στο δεξιό κόλο
• 15% στο κατιόν κόλο
• 10% στο εγκάρσιο

Συμπτώματα καρκίνου του παχέος εντέρου

Στο αρχικό στάδιο του ορθοκολικού καρκίνου συνήθως δεν εκδηλώνονται συμπτώματα. Η διάγνωση γίνεται στα πλαίσια του προσυμπτωματικού ελέγχου (Screening) με κολονοσκόπηση.

Τα συμπτώματα του ορθοκολικού καρκίνου παρουσιάζονται στην πορεία της νόσου, συνήθως λόγω της αύξησης του μεγέθους του όγκου εντός του αυλού του εντέρου ή λόγω επέκτασής του σε άλλα όργανα της κοιλίας. Ως εκ τούτου, η συμπωματική εκδήλωση του ορθοκολικού καρκίνου συμβαίνει στη σχετικά προχωρημένη νόσο.

Η νόσος μπορεί να παρουσιαστεί με τρεις τρόπους:

• Με ύποπτα σημεία και συμπτώματα
• Σε τυχαίο η προσυμπτωματικό έλεγχο σε ασθενείς με μεσαίο κίνδυνο
• Ως επείγουσα κατάσταση, όταν εκδηλωθεί με εντερική απόφραξη, περιτονίτιδα ή σπάνια, με οξεία αιμορραγία πεπτικού.

Ύποπτα σημεία και συμπτώματα:

• Αιματοχεσία (πιο συχνή στον καρκίνο του ορθού και του σιγμοειδούς) ή μέλαινες (μαύρες) κενώσεις
• Κοιλιακό άλγος
• Ανεξήγητη σιδηροπενική αναιμία (κυρίως σε όγκους δεξιού κόλου)
• Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (συνήθως σε όγκους αριστερού κόλου) π.χ εναλλαγή διάρροιας με δυσκοιλιότητα)
• Απώλεια βάρους

Διαγνωστική προσέγγιση ορθοκολικού καρκίνου

Η κολονοσκόπηση αποτελεί την εξέταση εκλογής για τον έλεγχο του παχέος εντέρου, τόσο σε συμπτωματικούς όσο και σε ασυμπτωματικούς ασθενείς. Εντοπίζει όλες τις βλάβες κατά μήκος του παχέος εντέρου, ενώ προσφέρει τη δυνατότητα της πολυπεκτομής και της λήψης βιοψιών. Είναι σημαντικό να εξετάζεται όλο το μήκος του παχέος εντέρου για την ανάδειξη πιθανών σύγχρονων βλαβών, ενώ εάν μια κακοήθης απόφραξη αποκλείει την προεγχειρητική κολονοσκόπηση, αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται αργότερα.

Μόλις γίνει η διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου, ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε απεικονιστικό έλεγχο για τον προσδιορισμό της έκτασης της νόσου (τοπικής και απομακρυσμένης), ώστε να καθορίστεί η θεραπεία του αλλά και η πρόγνωση. Η προεγχειρητική κλινική σταδιοποίηση γίνεται με τη φυσική εξέταση (αναζήτηση ασκίτη, ηπατομεγαλίας, έλεγχος για λεμφαδενοπάθεια, δακτυλική εξέταση σε καρκίνο ορθού) αλλά και με αξονική τομογραφία κοιλίας- πυέλου και θώρακος.

Χειρουργική αντιμετώπιση κολο-ορθικού καρκίνου

H χειρουργική εκτομή (κολεκτομή) είναι η θεραπεία εκλογής για τον ορθοκολικό καρκίνο, αφού περίπου το 80% των καρκίνων αυτών είναι περιορισμένοι στο τοίχωμα του παχέος εντέρου ή/και των επιχώριων λεμφαδένων (τοπική, περιοχική νόσος).Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η πλήρης αφαίρεση του όγκου (τουλάχιστον 5 cm εκατέρωθεν του όγκου, σε υγιή όρια), του αγγειακού του μίσχου και του συστήματος των λεμφαδένων του τμήματος αυτού του εντέρου που συνοδεύουν τα αγγεία του.

Με τον όρο δεξιά κολεκτομή εννοούμε την αφαίρεση του αρχικού μέρους του παχέος εντέρου μαζί με λίγο από το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου. Είναι μια επέμβαση που γίνεται για όγκους που βρίσκονται στο τυφλό ή στο ανιόν τμήμα του εντέρου.

Αντιστοίχως για όγκους αριστερού κόλου πραγματοποιείται αριστερή κολεκτομή, του εγκαρσίου εγκαρσιεκτομή κ.ο.κ.

Το ορθό, αποτελεί το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου. Ο καρκίνος του ορθού όμως παρουσιάζει διαφορές στον τρόπο που αναπτύσσεται και υποτροπιάζει, γι΄αυτό και αναλύεται ξεχωριστά σε άλλη ενότητα. Επίσης, η ανατομική σχέση με τα γύρω όργανα καθιστά δυσκολότερη τη χειρουργική προσπέλαση και αποκατάσταση της συνέχειας του γαστρεντερικού σωλήνα. Αναλόγως με τη θέση του όγκου καθώς και την επέκταση του πραγματοποιείται είτε εκτομή και αναστόμωση (χαμηλή πρόσθια εκτομή) είτε εκτομή και τελική κολοστομία (κοιλιοπερινεϊκή εκτομή).

Η αποκατάσταση της συνέχειας του εντέρου γίνεται με την αναστόμωση (επανασύνδεση) των τμημάτων του εντέρου και μπορεί να πραγματοποιηθεί στην πλειοψηφία των ασθενών που υποβάλλονται σε μια απλή κολεκτομή. Ωστόσο, σε πολύ λίγες περιπτώσεις και ειδικά στην χαμηλές πρόσθιες εκτομές για καρκίνο ορθού χρειάζεται να γίνει κολοστομία ή ειλεοστομία κεντρικότερα ως προσωρινή λύση για την προστασία της αναστόμωσης. Η στομία αυτή μπορεί όμως να είναι αναγκαία σε περίπτωση διάχυτης περιτονίτιδας ή διατρήσεως, εάν ο ασθενής είναι ασταθής αιμοδυναμικά στο χειρουργείο.

Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λαπαροσκοπική, ρομποτική) μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία και ογκολογική ασφάλεια ως εναλλακτικές της κλασικής ανοικτής κολεκτομής για ορισμένη ομάδα ασθενών, στα χέρια πάντα ενός έμπειρου και κατάλληλα εκπαιδευμένου Εξειδικευμένου Χειρουργού. Με τις τεχνικές αυτές, ο ασθενής έχει όλα τα πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής όπως ελάχιστο πόνο, ταχύτερη ανάρρωση και μικρότερο χειρουργικό τραύμα.